«ΞΕΥΡΕΙΣ, ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ, ΟΛΗ Η ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΟΥ ΑΘΩ ΟΜΟΙΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΝΑΟΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ»

Άθωνας (1896). 

Ξεύρεις, παιδί μου,………… ημείς εδώ κάμνομεν αυτήν την παρομοίωσιν. Όλη η Ιερά χερσόνησος ομοιάζει προς ένα Ναόν της Ορθοδοξίας. Ναόν Βυζαντινόν με τας διαιρέσεις του τας κανονισμένας. Από τον Ισθμόν μέχρι της Μονής Παντροκράτορος είναι ο Νάρθηξ, ήτοι η Λιτή του Ναού. Από της Μονής του Παντοκράτορος μέχρι Ιβήρων και Καρακάλλου είναι ο χορός του Ναού μέχρι του Τέμπλου. Από δε της Λαύρας μέχρι του Ακρωτηρίου του Άθωνος είναι το Άγιον Βήμα του Ναού. Τώρα λοιπόν, παιδί μου, μου έλεγεν ο ησυχαστής, ευρίσκεσαι εις το Άγιον Βήμα του Ναού, όπου η Λαύρα και αι Σκήται Καυσοκαλυβίων και Αγίας Άννης και τα ωραία μας Κατουνάκια. Εννόησον λοιπόν από αυτά οπού σου είπα το βάθος και την σημασίαν αυτών, και έτσι θα καταλάβεις την διαφοράν της ευλαβείας, ήτις υπάρχει μεν πανταχού, αλλ΄ εις μεν τον Νάρθηκα κουρασμένη και από νυσταγμούς φυσικά πάσχουσα, τους οποίους προσπαθούν να κατανικήσουν οι Πατέρες κατά τας ιεράς αγρυπνίας εξερχόμενοι έξω εις την αυλήν δια την δρόσον οπού επικρατεί εκεί, συγκοινωνούσαν αμέσως μετά της ατμοσφαίρας και του κόσμου. Όσοι πάλιν είναι εις τους χορούς, προσπαθούν να διατηρήσουν την ευλάβειάν των με τας ψαλμωδίας τας εκτενείς και τα χορευτικά κρατήματα. Οι δεν εν τω Αγίω Βήματι ασκούντες την απλότητα και την ταπείνωσιν, αναπαύονται και ειρηνεύουν με τους λογισμούς των έχοντες την διάνοιάν των προς τον Εσταυρωμένον πάντοτε εστραμμένην, τον Μόσχον τον θυσιασθέντα και θυσιαζόμενον υπέρ της του κόσμου σωτηρίας……….. Όσοι είμεθα εις το Άγιον Βήμα, παιδί μου, δεν έχομεν ανάγκην άλλης εξωτερικής δροσιάς δια να εξέλθωμεν εξ αυτού………………

Σημ. : Η ανωτέρω διήγηση λέχθηκε στον συγγραφέα Αλ. Μωραϊτίδη από Ησυχαστή στα Κατουνάκια.  

ΠΗΓΗ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΩΡΑΪΤΙΔΗ, ΜΕ ΤΟΥ ΒΟΡΙΑ ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ 1924, σ. 194 κ.ε.